مشاهیر فرهنگ و هنر ایران

سیدحسن تقی زاده یکی از شخصیت های برجسته تاریخ معاصر ایران است که زندگی دراز و پرفراز و نشیب او و عملکردش در عرصه سیاسی، داوری هایی را له و یا علیه او موجب شده است. او یکی از رهبران انقلاب مشروطه ایران بود که حضوری پررنگ در رویدادهای آن انقلاب داشت و عملکرد او در آن دوران و چرخش های بعدی اش در پس از انقلاب مشروطه و به ویژه در دوران حکومت پهلوی ها، دستاویز گروهی برای موافقت و گروه دیگری برای مخالفت شدید و آشکار با او شده است. مخالفاتش او را تا مرز عنصری بیگانه پرست، خائن به وطن، متزلزل و سازشکار پیش برده و با تکیه به دوره هایی از زندگی او، مواضع

اسماعیل فصیح از نویسندگانی بود که جنگ، طبقه متوسط شهری و مناسباتش را وارد فضای ادبیات داستانی کرد. رمان «زمستان 62» که به ذکر وقایع دوران انقلاب و جنگ تحمیلی می‌پردازد، به عنوان یکی از موفق‌ترین آثار این نویسنده توصیف شده است. اسماعیل فصیح - نویسنده و مترجم - دوم اسفندماه سال 1313 در محله‌ درخونگاه تهران نزدیک به چهارراه گلوبندک متولد شد. به ‌گفته خودش، بچه چهاردهم یا شانزدهم یک کاسب چهارراه گلوبندک بود که در دوسالگی پدرش ارباب حسن را از دست داد. فصیح تحصیل را از مهرماه 1320 هم‌زمان با شروع حمله متفقین به ایران در جنگ جهانی دوم در مدرسه ابتدا

۲۴ دی‌ماه سالگرد درگذشت محمد قاضی مترجم شهیر ایران است که نامی آشنا برای فرهنگ‌دوستان این سرزمین به شمار می‌رود. در دی‌ماه سال ۷۶ بود که محمد قاضی کتاب "نوحه درون" را به همراه احمد قاضی ترجمه و ۴۸ ساعت بعد از پاک‌نویس آن، در بامداد بیست و چهارم دی ۱۳۷۶ روی در نقاب خاک کشید. به نقل از عرفان قانعی‌فرد؛ محمد قاضی همیشه می‌گفت: "مرگ من آن روز خواهد بود که نتوانم ترجمه کنم و امیدوارم که آن روز به این زودی‌ها فرا نرسد. ". محمد قاضی کیست؟. محمد قاضی در ۱۲ مرداد ۱۲۹۲ در شهر مهاباد استان آذربایجان غربی دیده به جهان گشود. پدر او میرزاعبدالخالق امام جم

دکتر مجدالدین میر فخرایی با نام شعری "گلچین گیلانی" به سال ۱۲۸۷ خورشیدی در شهر رشت به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی را در رشت گذراند و پس از گرفتن گواهینامه ششم دبستان به تهران رفت. در دوره متوسطه در مدارس " سیروس " و " دارالفنون " به تحصیل پرداخت و در دارالفنون نزد معلمان بزرگی هم چون "وحید دستگردی " و"عباس اقبال آشتیانی " درس ها آموخت. برای تحصیلات دانشگاهی به " دارالمعلمین عالی " رفت و رشته ادبیات و علوم تربیتی فارغ التحصیل شد. در سال ۱۳۱۲ خورشیدی در آزمون اعزام به خارج دانشجویان پذیرفته و از راه روسیه به اروپا رفت. مدتی در فرانسه و بعد به ان

فریدون مشیری در سال 1305 در تهران به دنیا آمد و در سال 1379 (سوم آبان) درگذشت. پدر و مادر او هر دو از ادبیات و شعر سررشته داشتند و پدربزرگ مادری او میرزا جوادخان مؤتمن‌الممالک از شاعران روزگار ناصری بود. مشیری دوره آموزشهای دبستانی و دبیرستانی را در مشهد و تهران به پایان رساند و سپس وارد دانشگاه شد و در رشته زبان ادبیات فارسی دانشگاه تهران به تحصیل پرداخت، اما آن را ناتمام رها کرد و به سبب دلبستگی بسیاری که به حرفه روزنامه‌نگاری داشت از همان جوانی وارد فعالیت مطبوعاتی در زمینه خبرنگاری و نویسندگی شد و بیش از سی سال در این حوزه کار کرد. به گفته

از چند جهت نام فیلسوف ایرانی برازنده دکتر فولادوند است؛ یکی آنکه او توانست طی ٨٠ سال عمر خود (که سال‌ها زنده و پر توان باد) آثار متعددی در زمینه‌های مختلف فلسفی در اختیار جامعه ایرانی قرار دهد. از سوی دیگر تالیفات ارزشمندی از خود به یادگار گذاشت که این آثار در زمانی در اختیار جامعه ایرانی قرار گرفت که جامعه ما با این افراد یا ناآشنا بود یا کمتر نام آنها را شنیده بود. نمی‌توان از کنار اسامی‌ای مانند کارل پوپر، هانا آرنت، ایمانوئل کانت، هانس گادامر، اریش فروم، کارل یاسپرس، مارتا نوسباوم گذشت اما نگاهی به نام عزت‌الله فولادوند نکرد. فولادوند از

سیمین خلیلی به سال 1306 هجری شمسی در محله همت‌آباد تهران به دنیا آمد. پدرش عباس خلیلی، نویسنده و مترجم و روزنامه‌نگار معروف دوره رضاشاه و اوایل دوره محمدرضا شاه و مادرش فخر عظمی ارغوان بانویی اهل فرهنگ و قلم بود. عباس خلیلی دو هفته پس از ازدواج، به دلیل مخالفت با رضاشاه به مدت دو سال به کرمانشاه تبعید می‌شود. پس از بازگشت خلیلی، همسر جوانش که زندگی سیاسی و پرشور او را تاب نمی‌آورد به خانه پدری بازمی‌گردد و پس از دو سال کشمکش از او جدا می‌شود. سیمین با مادرش در خانه قدیمی و کوچک پدربزرگ اقامت می‌کنند، پس از مرگ پدربزرگ، مادر سیمین با عادل خلعت

فردا تولد لیلی گلستان، مترجم و نگارخانه‌دار معاصر است. به این مناسبت به سراغ زندگی و آثار این شخصیت رفته‌ایم. اما پیش از خواندن این بخش، نامه‌ای می‌خوانیم که یکی از مخاطبان آثار گلستان نوشته است. برسد به دست لیلی گلستان. تو را به یاد می‌آوریم. اولین بار، شبی که به یک سفرِ دور و دراز رفتیم. خودتان می‌دانید؛ شبی از شب‌های زمستان بود وُ ما، یک مسافر. اولش خیلی حیرت کردیم. بعد آرام شدیم، اما تا پایان آن سفر "حیرت" دست بردار نبود که نبود. هی می‌آمد و می‌رفت. وقتی می‌رفت یک نفس راحت می‎کشیدیم و توانمان را جمع می‌کردیم برای "حیرت" بعدی. به خود

خیام را می‌توان یکی از عجیب‌ترین چهره‌های تاریخ ادبیات ایران دانست. او که طبیب، ستاره‌شناس و عالمی تراز اول بود در دوران زندگی‌اش کمتر به عنوان شاعر برجسته شناخته شده بود، اما قرن‌ها بعد در ادبیات کلاسیک فارسی خیام به یکی از ستون‌های ادبی در کنار شخصیت‌های بزرگی چون حافظ، سعدی، فردوسی، مولوی و نظامی تبدیل شد. البته که بعد از ترجمه آثار او به انگلیسی توسط مترجم معروفش -فیتز جرالد- چهره‌ای جهانی شد. در ایران صادق هدایت، محمدعلی فروغی، احمد شاملو و . از کسانی بودند که به تصحیح رباعیات این شاعر بلند آوازه پرداختند. اما از آنجایی که خیام شخصیتی

8 مهرماه؛ روز بزرگداشت مولوی/. روز بزرگداشت مولوی - هشتم مهرماه در تقویم رسمی کشور به عنوان «روز بزرگداشت مولوی» ثبت شده است. شرح زندگی مولوی. جلال‌الدین محمد بلخی معروف به مولوی و مولانا و رومی در ششم ربیع الاول سال 604 هجری در شهر بلخ دیده به جهان گشود. مولوی از مشهورترین شاعران ایرانی‌تبار پارسی‌گوی است نام کامل وی «محمد ابن محمد ابن حسین حسینی خطیبی بکری بلخی» بوده و در دوران حیات به القاب «جلال‌الدین»، «خداوندگار» و «مولانا خداوندگار» نامیده می‌شده‌است. در قرن‌های بعد (ظاهراً از قرن ۹) القاب «مولوی»، «مولانا»، «مولوی رومی» و «ملای رومی»

علی حاتمی ۲۳ مرداد ۱۳۲۳ در جایی از تهران شبیه همان جایی که «رضا خوشنویس» در «هزاردستان» به «مفتش» آدرس می‌دهد، متولد شد؛ خیابان شاهپور، خیابان مختاری، کوچهٔ اردیبهشت. حاتمی خود درباره دوره کودکی‌اش گفته است: «مادرم خانه‌دار بود و پدرم در چاپخانه‌ کار می‌کرد. آن وقت‌ها مدارس که تعطیل می‌شد، بچه‌ها سر کار پدرهایشان می‌رفتند. آنجا با حروف آشنا شدم و از آنجا کلام برایم اهمیت پیدا کرد. در کنار آن چاپخانه کلیسایی هم بود . در چاپخانه حروف مرا تحت تأثیر قرار دادند، در کلیسا نقاشی‌ها. من تار هم کار می‌کردم و این زمینه‌ای شد برای آشنایی من با موسیقی

پدر سهراب، اسدالله سپهری، کارمند اداره پست و تلگراف کاشان، و اهل ذوق و هنر بود وقتی سهراب خردسال بود، پدر به بیماری فلج مبتلا شد. … کوچک بودم که پدرم بیمار شد و تا پایان زندگی بیمار ماند. پدرم تلگرافچی بود. در طراحی دست داشت. خوش خط بود. تار مینواخت. او مرا به نقاشی عادت داد…. پدر سهراب سر انجام در سال ۱۳۴۱ دار فانی را ودا گفت. مادر سهراب، ماه جبین نام داشت او نیز اهل شعر و ادب بود؛که در خرداد سال ۱۳۷۳ درگذشت. تنها برادر سهراب، منوچهر در سال ۱۳۶۹ درگذشت. خواهران سهراب : همایون دخت، پریدخت و پروانه . محل تولد سهراب باغ بزرگی در محله دروازه

زندگینامه سهراب سپهری زندگینامه شاعر سهراب سپهری سهراب سپهری شاعر

جلال آل احمد و سیمین دانشور، معروف ترین زوج ادبی تاریخ ایران هستند؛ زوجی که به خاطر ادبیات کنار هم قرار گرفتند و محصولات ادبی هم داشتند. زوجی که از همان قبل از انقلاب، داستان زندگی شان برای مردم عادی و دوستداران ادبیات جذاب و جالب بوده. به تازگی بانو ویکتوریا دانشور، خواهر و تنها بازمانده خانواده سیمین دانشور در یک گفتگو با مشرق نیوز چیزی که بسیار به ندرت اتفاق می افتد روایت و اطلاعات جدیدی از داستان عاشقانه این زوج تعریف کرده است. حرف های تازه این گفتگو را در کنار اطلاعات قبلی بخوانید و درباره سرگذشت این زوج معروف بیشتر بدانید. اتوبوس، جایی

احمد بیگدلی رفت. هیچ کس انتظارش را نداشت که به این زودی چشم‌هایش را روی جهان ببندد. اما همیشه پیش از آن که فکر کنی اتفاق می‌افتد. الهه خسروی‌یگانه: «آیا خبر مرگ، خوشایندی دارد؟ برای بسیاری کسان گفتنش، دشوار است. نه آنهایی که عادت کرده‌اند و دل گفتنش را دارند. نه اینکه دل شان سخت باشد یا ازجنس سنگ، نه. زبان سربی هم می‌تواند این دوکلمه را بگوید. اصل مطلب، پیدا کردن همان دوکلمه است و شیوه گفتن شان، آرام بخش و دلداری دهنده، لحنی کمابیش از جنس فرشتگان ـ که صبوری را در دل و جان خودشان داشته باشد. بر‌ای من، تحملش آسان نیست. شنیدن خبرمرگ را می‌گو

احمد بیگدلی نویسنده

به یاد او که بی نقاب و دروغ، شعر زندگی‌اش را خواند و از کوچه رندان با کاروان حلٌه گذشت و پله پله تا ملاقات خدا بالا رفت. بحری بود در کوزه که کعبه جانش در این دنیای فانی جایی نداشت. استاد عبدالحسین زرین‎کوب، پژوهشگر برجسته ادبیات و تاریخ و استاد بنام ادبیات پارسی. به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در لرستان، استاد عبدالحسین زرین‎کوب در سال 1301 شمسی در بروجرد چشم به دنیا گشود. پس از طی کردن تحصیلات ابتدایی و دبیرستان به خدمت معارف و فرهنگ درآمد و پس از فارغ‎التحصیلی به بروجرد بازگشت و در دبیرستان‎های خرم‎آباد و بروجرد به تدریس پ

پله پله ملاقات با خدا پله پله تا ملاقات پله پله تا خدا

در روزگاری که زنان از ترس برخوردهای حکومتی، سواد دار بودنشان را پنهان می کردند، «مزین السلطنه» اولین نشریه زنانه ایران را راه اندازی کرد. هفته نامه‌ای هشت صفحه‌ای که در داخل و خارج از کشور منتشر می‌شد و اگرچه عمر کوتاهی داشت اما تحول بزرگی در دوران مشروطه به حساب می‌آمد. نقل است که ناصرالدین شاه قاجار از سواد داشتن زنان دل خوشی نداشت و برخی از همسران او که می‌توانستند بخوانند و بنویسند، سوادشان را از شاه پنهان می‌کردند. مریم عمید، ملقب به مزین السلطنه در چنین فضایی پیش قدم تاسیس یک مدرسه دخترانه شد و بعدها نشریه ای را منتشر کرد که برای اولین ب

نخستین نشریه ایرانی

دی ٨٥ بود که سیمین بهبهانی را در چهاردهمین نشست شعرخوانی مجله فرهنگی- هنری «اهورا» به دانشگاه هنر تهران دعوت کردم. مراسم با سخنرانی سیمین بهبهانی و سپس شعرخوانی وی آغاز شد و در ادامه دانشجویان دانشگاه هنر شعر خواندند. پایان مراسم با خواندن غزل معروف وی «دوباره می‌سازمت وطن»، ایشان را تا سردر دانشگاه هنر بدرقه کردیم. این گفت‌وگو حاصل همان دوران است. قرار بود این گفت‌وگو تمامی دوره‌های زندگی و شعر‌ ایشان را دربر بگیرد و طی دیدارهای متعددی که از ‌سال ٨٥ تا‌ سال ٩٢ با استاد داشتم، اما هرگز امکان گفت‌وگوی مجدد برای پایان این گفت‌وگو فراهم نشد. ه

زنده یاد سیمین بهبهانی

انتشار تصویری از چند بازیگر سینما و رادیو در کنار چند خواننده ذهن هر مخاطبی را به سال های دور می برد. دورانی که نه خبری از mp3 بود و نه DVD بازار سرگرمی های تصویری را به اشغال خود دآورده بود و این هنرمندان غول های عرصه سرگرمی بودند. در تصویری که مشاهده می کنید، «اکبر گلپایگانی» خواننده سرشناس سال های دور و معروف به مرد حنجره طلایی، «مرحوم منوچهر نوذری» بازیگر سینما و رادیو و دوبلور معروف، « مرحوم علی تابش» گوینده رادیو، کمدین و بازیگر ایران «ایرج» خواننده معروف و پدر احسان خواجه امیری و «ناصر ملک مطیعی» بازیگر سرشناس سینمای پیش از انقلاب در کن

ناصر ملک مطیعی عکس ناصر ملک مطیعی عکس ناصر ملک

مهرداد خدیر- دوم مرداد ماه- یاد آور چهاردهمین سالگرد خاموشی احمد شاملو - شاعر، نویسنده، مترجم، روزنامه نگار و پژوهشگر ایرانی- است که بدون تحصیلات آکادمیک و کلاسیک، خود را به قله رساند. راز ماندگاری شاملو. نویسنده این سطور به رغم آن که دیر زمانی است با شعر و سخن «الف. بامداد» - نام شاعرانه او - دمخور است اما این گفتار بهانه ای دیگر دارد؛ نه یادکرد ادبی در میان است چرا که به رغم تصور عمومی، «ادیب» به مفهوم رایج کلمه نبود و نه بحث شعر و شاعری است که باز بر خلاف تصور رایج، شعر تنها بخشی از دغدغه او بوده است و خود می گفت شباهنگام سخنی را به الهام ی

در تاریخ چند هزار ساله این سرزمین شماری از شخصیت ها بخصوص شخصیت های تاریخی، بحق، مظلوم واقع شده اند. یکی از این شخصیت ها میرزا حسن رشدیه است که موسس اولین مدرسه نوین در ایران بود. کسی که از جان مایه گذاشت تا فرهنگ این سرزمین بهتر از پیش ساخته شود. میزرا حسن تبریزی در تبریز چشم به جهان گشود و بعدها به رشدیه شهرت یافت. وی در خانواده ای فرهیخته، تحت سرپرستی پدری فهیم و مادری روشنفکر پرورش یافت. وی فراگیری دانش را نزد پدرش آغاز کرد و اندک اندک راه پیشرفت را پیمود. در آن روزها، سه روزنامه فارسی زبان در خارج از ایران چاپ می شد؛ حبل المتین در کلکت

تاسیس اولین مدرسه در ایران تاسیس اولین مدرسه ایران اولین مدرسه ایران